Jij gaat een kitten kopen?
Leuk en spannend… maar weet je ook wat er écht bij komt kijken? Een kitten opvoeden is niet iets wat je zomaar “even doet”. Juist in het eerste levensjaar leg je de basis voor de rest van haar leven. En zonder de juiste aanpak verandert die pluizenbol sneller in een onzekere, gestreste kat dan je lief is.
Daarom is deze blog anders dan standaard tips & tricks. Ik neem je stap voor stap mee in vier belangrijke fases die iedere kat doormaakt:
De voorbereiding, de eerste maand, de eerste zes maanden en het eerste jaar.
In elke fase ontdek je precies wat jouw kitten nodig heeft, wat veel mensen fout doen en hoe je vanaf dag één werkt aan een stabiele, sociale en zelfverzekerde kat.
Klaar om het goed aan te pakken? Dan is dit de gids die je zoekt.
De voorbereiding, vier weken voordat je kitten thuiskomt
Het opvoeden van een kitten begint niet op de dag dat je hem of haar ophaalt. Het begint al weken eerder. Want een goede voorbereiding voorkomt stress, ongelukken en onnodige gedragsproblemen. Deze fase draait om veiligheid, overzicht en rust – voor jou én voor je kitten.
Een veilige, kat vriendelijke omgeving
Kittens zijn nieuwsgierig, snel, speels… en hebben nog nul gevoel voor gevaar. Daarom is het belangrijk om je huis goed te controleren op risico’s:
-
Verstop alle losse snoeren.
-
Sluit kasten, wasmachines en drogers altijd goed af.
-
Verwijder giftige planten en zet schoonmaakmiddelen uit het zicht.
-
Denk aan kleine voorwerpen zoals elastiekjes, muntjes of haarelastiekjes – die kunnen gevaarlijk zijn als ze worden ingeslikt.
Bekijk je huis letterlijk door de ogen van een baby kat. Alles wat ritselt, glimt of bungelt, wordt een speeltje.
Spullen klaarzetten vóór de komst
Wil je dat je kitten zich snel op zijn gemak voelt? Dan moet alles wat hij nodig heeft al klaarstaan op het moment dat hij binnenkomt. Denk aan:
-
Een rustige slaapplek, liefst op een wat hogere plek of met een afdakje.
-
Een aparte plek voor eten en drinken, ver van de kattenbak.
-
Een kattenbak op een rustige, goed toegankelijke plek.
-
Een krabpaal kat in de buurt van de slaapplaats: kittens krabben na het slapen.
-
Speeltjes die zacht, licht en veilig zijn om te ontdekken.
Vind een dierenarts vóór de komst
Nog iets wat mensen vaak vergeten: zoek van tevoren al een dierenarts en plan indien mogelijk de eerste controle in. Zo hoef je straks niet last-minute te googelen als er iets misgaat.
En is je kitten nog niet gechipt of gevaccineerd? Dan kun je daar meteen afspraken over maken – belangrijk voor latere fases, zoals naar buiten gaan of andere dieren ontmoeten. Lees ook eens onze blog over:
Je kat voor het eerst naar buiten laten gaan
De eerste maand, jouw kitten went aan zijn nieuwe omgeving
De eerste weken zijn allesbepalend. In deze fase legt je kitten onbewust de basis voor zijn latere gedrag. Of hij sociaal, ontspannen en zelfverzekerd wordt of juist angstig, teruggetrokken of snel overprikkeld – hangt sterk af van hoe je met deze periode omgaat.
Wen aan het huis, niet aan de chaos
Laat je kitten in het begin langzaam wennen. Geef hem niet meteen toegang tot het hele huis, maar begin met één kamer. Daar kan hij rustig de geuren opnemen, zijn slaapplek leren kennen en ontdekken waar de kattenbak en het eten staan. Te veel prikkels in één keer maken hem onrustig.
Geduld is een schone zaak, ga je kitten dus niet meteen overal mee naartoe slepen. Laat bezoek minimaal zijn. Richt je op een paar vaste momenten van interactie, spel en rust. De rest komt later nog wel.
Zindelijkheid begint bij overzicht en herhaling
Vanaf een week of drie weten kittens instinctief dat ze moeten graven om hun behoefte te doen. Maar in een nieuw huis moeten ze leren waar dat mág. Zet de (kattenbak) zichtbaar neer, laat hem na het eten of slapen kort in de bak en prijs hem als hij het goed doet.
Gebruik nog geen geparfumeerde kattenbakvulling, dat kan hem juist afschrikken. En wees geduldig. Eén ongelukje maakt hem nog geen sloddervos.
Lees ook eens onze blog over (hoe lang je een kat alleen kunt laten). Hierin ontdek je wanneer en hoe je een kitten leert omgaan met jouw afwezigheid, zonder dat hij zich verloren voelt.
Spelen = leren = vertrouwen
Een kitten opvoeden zonder spel is onmogelijk. Spel is dé manier waarop je kitten leert: over jou, over zijn lichaam, over grenzen en over vertrouwen.
Gebruik speeltjes die je kunt bewegen, zoals een hengel of muisje. Laat hem niet spelen met je handen of voeten. Wat nu grappig is, wordt straks bij een volwassen kat pijnlijk of irritant.
Vergeet ook niet: jonge kittens hebben een kort spanningsboogje. Speel liever 3× per dag 5 minuten, dan een half uur achter elkaar.
Vaste plekken, vaste routines
Je kitten voelt zich veilig bij voorspelbaarheid. Eetmomenten, slaapjes, spel, interactie – houd het ritmisch en rustig. Zo bouw je een vertrouwensband op en help je je kitten sneller aarden.
Beloon positief gedrag, negeer ongewenst gedrag. Straf werkt niet bij katten, het maakt ze alleen maar onzekerder of defensief.
De zesmaandenfase, puberteit en karaktervorming
Rond de zes maanden verandert je kitten van een kleuter in een puber. Zijn lichaam groeit razendsnel, zijn hormonen beginnen op te spelen en zijn karakter komt steeds duidelijker naar voren. Dit is dé fase waarin grenzen belangrijk worden – en waarin kleine foutjes later grote gedragsproblemen kunnen worden.
De puberteit
Je kitten test je uit. Letterlijk. Dingen die eerst “niet mochten”, probeert hij opnieuw. Hij zoekt de grenzen op: mag ik op het aanrecht? Wat gebeurt er als ik aan de planten knabbel? Hoe vaak moet ik miauwen voor ik aandacht krijg?
Blijf rustig, consequent en duidelijk. Reageer niet boos, maar herhaal gewenst gedrag en beloon het. Beloon hem bijvoorbeeld als hij krabt aan zijn (krabpaal kat) in plaats van aan je bank.
Castratie of sterilisatie, Dit is het moment!
Vanaf zes maanden is het verstandig om je kitten te laten castreren of steriliseren. Katten worden rond deze leeftijd vruchtbaar, en dat kan leiden tot onrustig gedrag, sproeien, miauwen en ontsnappingspogingen.
Veel mensen vragen zich af: wanneer is een kat geen kitten meer? Qua gedrag ligt dat moment vaak rond de zeven à acht maanden – en de hormonen spelen daarin een grote rol. Met castratie of sterilisatie voorkom je niet alleen ongewenst gedrag, maar ook gezondheidsrisico’s én nestjes.
Laat je ook meteen adviseren over vaccinaties, ontworming en het gebruik van een goede (vlooienband kat) als je dat nog niet gedaan hebt. Lees onze blog over Wormen!
Meer zelfstandigheid, maar ook meer risico’s
Je kitten begint nu zelfstandiger te worden. Misschien denk je erover na om hem binnenkort naar buiten te laten. Doe dat alleen als hij gechipt is, goed naar je luistert en vertrouwd is met de omgeving.
Is je kat juist binnen, dan is dit hét moment om zijn leefomgeving uitdagender te maken: klimmeubels, vensterbanken, nieuwe speeltjes… en misschien zelfs een extra (accessoire) zoals een bewegend speeltje of voerpuzzel. Ben je van plan je kat alleen te laten? lees dan snel deze Blog:
Hoelang is het verantwoord om je kat alleen te laten?
Het eerste jaar, van kitten naar kat
Na twaalf maanden is je kitten officieel volwassen. Maar vergis je niet: in gedrag en emotie is hij nog volop aan het leren. Dit is de fase waarin je het resultaat ziet van alles wat je in de eerste maanden hebt opgebouwd. Een stabiele kat komt niet vanzelf – die ontstaat uit een jaar vol structuur, aandacht en vertrouwen.
Volwassen gedrag, nieuwe behoeften
Je kat is nu lichamelijk volgroeid en ook mentaal stabieler. Hij kent je routines, weet wat wel en niet mag, en zoekt vaak vanzelf zijn eigen plek in huis. Toch kan er nog van alles veranderen: territoriaal gedrag, meer behoefte aan rust, of zelfs jaloezie als er andere dieren of mensen bijkomen.
Blijf je kat actief uitdagen – fysiek én mentaal. Wissel speeltjes af, stimuleer natuurlijk gedrag zoals jagen, klimmen of snuffelen, en bied hem af en toe een nieuwe plek of routine aan.
Gezondheid op de lange termijn
Nu je kat volwassen is, verandert ook zijn voedingsbehoefte. Stap langzaam over op voeding voor volwassen katten en overleg eventueel met je dierenarts of een overstap naar speciaal (kattenvoer) nodig is, bijvoorbeeld bij een gevoelige maag of aanleg voor blaasproblemen. Let ook op tekenen van problemen, zoals overmatig likken of onzindelijkheid – dit kan wijzen op iets als een (blaasontsteking kat).
Vergeet niet regelmatig te ontwormen, vaccineren en check-ups in te plannen. Preventie blijft essentieel, ook als je kat “nooit iets heeft”.
Alleen thuis? Tijd voor slimme oplossingen
Omdat je kat nu gewend is aan jouw ritme, kan hij meestal prima een paar uur alleen zijn. Maar dat betekent niet dat je hem aan zijn lot moet overlaten. Een handige (drinkfontein) zorgt voor fris water, ook als je er niet bent. En met een (zelfreinigende kattenbak) blijft zijn omgeving schoon – iets wat stress en gezondheidsproblemen voorkomt.
Lees ook onze blogs over (je kat heeft wormen, dit moet je weten) en (wanneer mag je kat naar buiten), zodat je precies weet hoe je volwassen kat gezond en veilig blijft leven.
